Za finansiranje izdataka po osnovu prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja (PIO) iz opštih prihoda državnog budžeta za devet mjeseci ove godine izdvojeno je 98,8 miliona eura, kazali su za „Dan“ iz Fonda PIO. Taj iznos čini 31,37 odsto od ukupnih sredstava za isplatu primanja, odnosno toliki je deficit Fonda PIO u ovoj godini.
Iznos deficita za devet mjeseci gotovo je dostigao iznos deficita iz 2017. godine, koji je bio 102,15 miliona, dok je po procentualnom učešću deficit povećan za preko šest odsto.
Prema podacima Fonda PIO, deficit se od 2013. godine smanjivao i po iznosu i po procentualnom učešću, pa je tako sa 144 miliona 2013. spušten na 102,15 miliona prošle godine, a procentualno učešće je sa 37,2 odsto palo na 25,1 procenat. Ako je suditi po podacima za devet mjeseci, iznos i procenat deficita će se u ovoj godini povećati.
Nedavno je ministar rada i socijalnog staranja Kemal Purišić naveo da bi za 10 do 15 godina Fond PIO mogao da bude samoodrživ, pa smo dugogodišnjeg direktora Fonda PIO Dušana Perovića pitali da li smatra da bi se u tom periodu moglo dogoditi da se isplate penzija finansiraju od doprinosa za PIO.
– Deficit Fonda PIO se u periodu od 2013. do 2017. godine kontinuirano smanjuje. Rezultat smanjenja deficita i pored rasta izdataka po osnovu prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja rezultat je značajnog rasta izvornih prihoda, tj. doprinosa za PIO. Imajući u vidu njihovo kretanje u 2018. godini, kao i povećanje privrednih aktivnosti kroz investiciona ulaganja može se očekivati i dalji rast prihoda po osnovu doprinosa, kao i da će, iako je teško precizirati rok, penzijski sistem u narednom srednjeročnom, a posebno dugoročnom periodu biti održiv – rekao je Perović.
Prema statističkim podacima, broj penzionera je 130.128, od čega u Crnoj Gori 120.356, a vani 9.772 korisnika. Strukturu ukupnog broja penzija čine starosne 64.476 ili 56,3 odsto, invalidske 21.108 ili 18,43 odsto i porodične 28.947 ili 25,27 procenata.
– Za održivost penzionog sistema, koji se bazira na tekućem finansiranju, veoma važan pokazatelj je stopa zavisnosti, kojom se prikazuje odnos zaposlenih i penzionera, odnosno broja uplatioca doprinosa i korisnika prava koji se iz tih doprinosa finansiraju. Stopa zavisnosti za mjesec avgust iznosi 1:1,70, što znači da za isplatu penzije jednog penzionera 1,7 zaposlenih uplaćuje doprinose. Iako se smatra da je optimalan odnos 1:5, a minimalan 1:3, ove odnose je teško postići čak i u ekonomski najrazvijenijim zemljama Evrope. Pored demografskih promjena u smislu starenja stanovništva, razlog za navedeno jesu i otežane ekonomske prilike. Međutim, Vlada ulaže značajne napore u pogledu povećanja privrednih aktivnosti kroz investiciona ulaganja u oblasti saobraćaja, turizma, energetike, poljoprivrede i drugog što doprinosi povećanju broja zaposlenih koji su uplatioci doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje – naveo je Perović.
Na pitanje koliki je broj penzionera koji se penzionisao prije vremena na osnovu izmjena i dopuna Zakona o PIO, Perović je kazao da trenutno isplaćuju 13.479 korisnika koji su pravo na penziju ostvarili shodno tim zakonskim rješenjima, odnosno povoljnijim uslovima od opštih.
D.M.

Primanja ispod prosjeka ima 65.198 penzionera

Prosječna penzija za septembar iznosi 284,6 eura, a primanja ispod prosjeka ima 65.198 korisnika.
– Najniža penzija u Crnoj Gori za septembar tekuće godine iznosi 125,63 eura, a prima je 10.516 korisnika u Crnoj Gori i 35 korisnika van Crne Gore. Najviši iznos penzije, shodno Zakonu o PIO, definisan je limitiranom vrijednošću ličnog koeficijenta osiguranika, koji ne može biti veći od četiri. Ovo znači da bi, na primjer, osiguranik koji ima limitirani koeficijent četiri i 40 godina penzijskog staža, za mjesec oktobar primio penziju u iznosu od 1.141,46 eura. Ovim zakonom nije ograničena dužina penzijskog staža koji utiče na visinu penzije, tako da se prilikom izračuna uzima i penzijski staž duži od 40 godina i po tom osnovu ovaj iznos može da bude i veći. Broj korisnika prava na penziju koje isplaćuje Fond penzijskog i invalidskog osiguranja, a čija penzija je iznad 510 eura je 9.766, a broj korisnika sa penzijom većom od 1.000 eura je 372 – precizirao je Perović.